Οι «παγίδες» της Εφορίας για τις αποδείξεις

Διέξοδο στον... λαβύρινθο των αποδείξεων αναζητούν αυτές τις ημέρες οι φορολογούμενοι, οι οποίοι θα πρέπει να αποφύγουν τις «παγίδες» κατά την ταξινόμηση και την αποστολή τους, καθώς μετά την υποβολή δηλώσεων θα ακολουθήσουν δειγματοληπτικοί έλεγχοι.

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην καταμέτρηση, ταξινόμηση και στο άθροισμα των ποσών από τις αποδείξεις

Σύμφωνα με διευκρινίσεις του υπουργείου Οικονομικών, στις δηλώσεις που υποβάλλονται ηλεκτρονικά δεν συνυποβάλλονται αποδείξεις, αλλά φυλάσσονται από τον φορολογούμενο. Αν οι δηλώσεις ταχυδρομηθούν ή κατατεθούν στην εφορία, οι αποδείξεις τις συνοδεύουν σε ξεχωριστό φάκελο.

Ελεγχοι θα γίνονται κάθε μήνα σε συγκεκριμένο δείγμα, το οποίο θα καθορίζεται με κριτήρια: το εισόδημα που δηλώνεται, το συνολικό ύψος των αποδείξεων που προσκομίζονται και τα ποσά των επιστρεφόμενων φόρων.
Είναι προφανές ότι οι έλεγχοι θα εστιαστούν στις μεγάλες επιστροφές φόρων.
Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην καταμέτρηση και στο άθροισμα των ποσών που συγκέντρωσαν πέρυσι μέσω αποδείξεων από εμπορικές επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και υπηρεσίες, για να μη βρεθούν προ δυσάρεστου απρόοπτου και οι δηλώσεις τους κριθούν ως «ανακριβείς». Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών οι αποδείξεις δαπανών υποβάλλονται σε κλειστό φάκελο στην αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος ΔΟΥ ή αποστέλλονται ταχυδρομικά σε αυτήν.
Στον φάκελο θα πρέπει να αναγράφονται:

• Το ονοματεπώνυμο και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του υπόχρεου.
• Ο αριθμός των αποδείξεων.
• Το συνολικό ποσό των αποδείξεων.

Στη συνέχεια, ο φάκελος θα παραμένει κλειστός στη ΔΟΥ μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων.
Για να γίνουν δεκτές οι αποδείξεις από τη φορολογική αρχή και να αναγνωριστούν οι σχετικές δαπάνες για την κάλυψη του αφορολογήτου, απαιτείται πάνω στο χαρτί της κάθε απόδειξης να διακρίνεται η επωνυμία της εκδότριας επιχείρησης και ο ΑΦΜ, η ημερομηνία έκδοσης και το τελικό ποσό.
Για τις δηλώσεις που υποβάλλονται ηλεκτρονικά, δεν συνυποβάλλονται αποδείξεις. Ομως, όπως σημειώνει το υπουργείο, οι αποδείξεις φυλάσσονται από τους φορολογουμένους μαζί με τα λοιπά δικαιολογητικά, για να προσκομιστούν στη ΔΟΥ όταν ζητηθούν.
Για τους ελέγχους που θα διεξαχθούν, το υπουργείο Οικονομικών τονίζει πως αμέσως μετά τη λήξη της προθεσμίας παραλαβής των δηλώσεων, θα επιλέγεται μηνιαίως δείγμα ελέγχου, με σχετική οδηγία που θα δοθεί και θα διενεργηθεί οπωσδήποτε δειγματοληπτικός έλεγχος, για να διαπιστωθεί η ύπαρξη των αποδείξεων και η ακριβής δήλωσή τους.
«Αυτονόητο είναι ότι θα ληφθεί υπόψη στο δείγμα η αναλογία εισοδήματος και προσκομιζόμενων αποδείξεων, καθώς και τα ποσά επιστρεφομένων φόρων», προστίθεται χαρακτηριστικά.
Τώρα, σε περίπτωση που διαπιστωθεί λάθος, ο φορολογούμενος καλείται να υποβάλει συμπληρωματική δήλωση με τυχόν αποδείξεις που εκ παραδρομής δεν συμπεριέλαβε στην αρχική. Αν τώρα διαπιστωθεί μεγάλη απόκλιση στο ποσό των αποδείξεων που δηλώθηκε και σε αυτό που προκύπτει από τον έλεγχο, η δήλωση θα χαρακτηριστεί ανακριβής και θα επιβληθεί πρόστιμο.
Ποιες δαπάνες γίνονται δεκτές
Στο «χτίσιμο του αφορολογήτου χρησιμοποιούνται όλες οι αποδείξεις καταναλωτικών δαπανών. Δηλαδή οι πάσης φύσης δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται επίσης και:
- Τα ειδικά στοιχεία που εκδίδουν οι επιχειρήσεις, όπως αποδείξεις των ΕΛΤΑ, εταιρειών courier και πινακίδια χρηματιστηριακών εταιρειών.
- Οι δαπάνες αγοράς υλικών και παροχής υπηρεσιών των κοινόχρηστων χώρων (εκτός από τις δαπάνες εξόφλησης των λογαριασμών ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης) μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών.
- Η δαπάνη για παροχή υπηρεσιών από συμβολαιογράφο για σύνταξη συμβολαίου απόκτησης ακινήτου, εφόσον βέβαια η δαπάνη αυτή δεν εμπίπτει στις αντικειμενικές δαπάνες του άρθρου 17 του ΚΦΕ (π.χ. γονική παροχή ή δωρεά).
Πώς θα καλύψετε το αφορολόγητο
Μείωση φόρου από τις επιπλέον των απαιτούμενων αποδείξεις
Εκπτωση φόρου ίση με το 10% της διαφοράς μεταξύ του ποσού των απαιτούμενων για το αφορολόγητο δαπανών και του ποσού των δηλούμενων δαπανών μπορούν να εξασφαλίσουν οι φορολογούμενοι.
Βέβαια, μπορούν να προσκομίσουν αποδείξεις το ανώτερο έως 15.000 ευρώ το άτομο ή 30.000 ευρώ για οικογένεια.
Ειδικότερα, για ατομικό εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ δεν απαιτούνται αποδείξεις δαπανών.
Για ατομικό εισόδημα από 6.000 έως 12.000 ευρώ απαιτούνται αποδείξεις αξίας ίσης με το 10% του εισοδήματος.
Για φορολογούμενους με εισόδημα από 12.000 ευρώ και άνω, η αξία των αποδείξεων που πρέπει να προσκομιστούν υπολογίζεται με 10% στο τμήμα του εισοδήματος μέχρι τις 12.000 και με 30% στο τμήμα του εισοδήματος πάνω από τις 12.000 ευρώ.
Π.χ. φορολογούμενος με εισόδημα 17.000 ευρώ πρέπει να προσκομίσει αποδείξεις συνολικής αξίας 2.700 ευρώ (10% των πρώτων 12.000 ευρώ του εισοδήματός του, δηλαδή 1.200 ευρώ, συν 30% των επομένων 5.000 ευρώ του εισοδήματός του, δηλαδή άλλα 1.500 ευρώ).
Οταν οι δαπάνες που καλύπτονται με αποδείξεις είναι περισσότερες από τις απαιτούμενες για την κάλυψη του αφορολογήτου και μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ ατομικά ή 30.000 ευρώ για οικογένεια, ο φορολογούμενος δικαιούται μείωση φόρου ίση με το 10% της διαφοράς μεταξύ του ποσού των απαιτούμενων για το αφορολόγητο δαπανών και του ποσού των δηλούμενων δαπανών.
Οταν η αξία των αποδείξεων που προσκομίζονται είναι μικρότερη από την απαιτούμενη για την κάλυψη του αφορολογήτου, τότε ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται με φόρο 10% επί του ακάλυπτου ποσού.
Επιπλέον, προβλέπεται και μεταφορά ποσού δαπανών από τον έναν σύζυγο στον άλλον, εφόσον έχει καλύψει το αφορολόγητο ποσό του.
Δεν μετρούν για το αφορολόγητο όριο
Ποιες δαπάνες δεν λαμβάνονται υπόψη από την εφορία
Προ εκπλήξεως θα βρεθούν οι φορολογούμενοι οι οποίοι θα υποβάλουν στην εφορία αποδείξεις για σειρά δαπανών οι οποίες δεν μετρούν για τη δημιουργία του αφορολόγητου ορίου.
Δεν λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, οι δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτρισμό, τηλεπικοινωνίες γενικά, για εισιτήρια σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο και όσες δαπάνες με βάση άλλες φορολογικές διατάξεις λαμβάνονται υπόψη για φορολογικές ελαφρύνσεις.
Συγκεκριμένα, η εφορία δεν λαμβάνει υπόψη:

• Τις δαπάνες για αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτου, πλοίων αναψυχής, αυτοκινήτων, δίτροχων κ.λπ. οχημάτων, για ανέγερση ακινήτου, για τοκοχρεωλητική απόσβεση δανείων ή πιστώσεων κ.λπ.
• Τις δαπάνες για ασφάλιση ζωής ή θανάτου, οι εισφορές που καταβάλλονται στα ταμεία ασφάλισης του φορολογουμένου, οι τόκοι στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης κ.τ.λ.
• Τις δαπάνες για ενοίκιο κύριας κατοικίας, για παράδοση κατ' οίκον μαθημάτων ή για φροντιστήρια, για τόκους στεγαστικών δανείων για απόκτηση πρώτης κατοικίας, για δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών κ.λπ.
• Τις δαπάνες για ασφάλιστρα πυρκαγιάς ή άλλων κινδύνων, για δικαστικές δαπάνες και για αμοιβή δικηγόρων για δίκες μισθωτικών διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστικών ιδιοκτησίας κατ' ορόφους, οι οποίες εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα των ακινήτων.
• Το κόστος αγοράς κρατικών λαχείων, τα ποσά που καταβάλλονται για τη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια (π.χ. Κino, Στοίχημα κ.λπ.) και η δαπάνη εισόδου σε καζίνο, καθόσον στις πιο πάνω περιπτώσεις δεν πραγματοποιείται αγορά αγαθών ή παροχή υπηρεσιών όπως επιβάλλει ο νόμος, αλλά οι εν λόγω δαπάνες αφορούν το κόστος ή την προϋπόθεση συμμετοχής σε τυχερά παιχνίδια.

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
Ποιοι δικαιούνται το αφορολόγητο χωρίς αποδείξεις
Αφορολόγητο χωρίς αποδείξεις δικαιούνται ορισμένοι φορολογούμενοι. Σύμφωνα με τον φορολογικό νόμο, αυτοί που δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό χωρίς να προσκομίσουν αποδείξεις είναι:

• Οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή και οι υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών και των λοιπών δημόσιων πολιτικών υπηρεσιών, του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, της Μόνιμης Αντιπροσωπείας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και οι στρατιωτικοί που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και οι υπάλληλοι του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, οι υπάλληλοι του Εθνικού Οργανισμού Μικρομεσαίων Μεταποιητικών Επιχειρήσεων και οι υπάλληλοι της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών που υπηρετούν στα οικεία αντιπροσωπευτικά γραφεία τους στις Βρυξέλλες.
• Οσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας
• Οι έγκλειστοι στις φυλακές.
• Οι κάτοικοι κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του 90% του συνολικού εισοδήματός τους. Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι φορολογούμενοι (ο σύζυγος ή η σύζυγος) που δικαιούνται το αφορολόγητο χωρίς αποδείξεις, θα πρέπει να έχουν διαγραμμίσει τους κωδικούς 023-024 αντίστοιχα.

Επίσης ο νόμος προβλέπει ότι :
Οι κάτοικοι εξωτερικού που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα, δεν προσκομίζουν αποδείξεις δαπανών, δεδομένου ότι δεν δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό της φορολογικής κλίμακας. Οσοι επικαλούνται μήνες διαμονής, θα έχουν την ευχέρεια να επιλέξουν εάν θα προσκομίσουν ή όχι τις αποδείξεις.
Κώστας Τσαχάκης