«Τα παιχνίδια πίσω από την αναδιάρθρωση του χρέους»

Νέο κύκλο αντιπαράθεσης με την Ε.Ε. ετοιμάζεται να ανοίξει η κυβέρνηση μετά τις τελευταίες συμβουλές από Αμερικανούς παράγοντες, επεν­δυτές και αξιωματούχους του ΔΝΤ.  Στη διάρκεια των συναντήσεων του Γιώργου Παπακωνσταντίνου τόσο με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ όσο και με τον Ντο­μινίκ Στρος – Καν συμφωνήθηκε ότι η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει την πρόταση του Σόρος (!), που δεν είναι άλλη από την αναδιάρθρωση του ελ­ληνικού χρέους μέσω της επιμήκυν­σης των ομολόγων που λήγουν την επόμενη επταετία.

Βεβαίως κάτι τέτοιο πρέπει να έχει την έγκριση των κυβερνήσεων της ευρωζώνης, γεγονός που καθιστά το εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, ακό­μη κι αν το στηρίξουν η Κομισιόν και η ΕΚΤ.
Ήδη ο υπουργός Οικονομικών έχει εισπράξει, στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ στη Βουδαπέστη, ότι αρκε­τές χώρες θεωρούν την επιμήκυνση «συγχωροχάρτι» για μια αμαρτωλή χώρα με δημοσιονομικό πρόβλημα δεκαετιών, η οποία, ακόμη και ύστε­ρα από μια τέτοια απόφαση, θα εξα­κολουθήσει να παρουσιάζει αύξηση χρέους. Ωστόσο το οικονομικό επιτε­λείο φαίνεται πως ακολουθεί πιστά τις αγγλοσαξονικές συμβουλές και ετοιμάζεται να ζητήσει την επιμήκυν­ση με τη λογική ότι είναι πολιτικά πιο ανώδυνη για την ίδια και θα της δώσει παράταση ζωής.
Οι ΗΠΑ φαίνεται ότι βρίσκο­νται σε πλήρη σύνταξη με το ΔΝΤ, το οποίο χρησιμοποιεί δεύτερη φορά την Ελλάδα ως Δούρειο Ίππο προ­κειμένου να προ­καλέσει αναταρά­ξεις στα πολιτικά δρώμενα της ευρωζώνης και να ανοίξει εκ νέου η κερκόπορτα που θα του επιτρέ­ψει τη συμμετοχή στις αποφάσεις και το διάστημα μέχρι το 2013.
Το ζήτημα είναι γιατί η κυβέρνηση το δέχεται αδιαμαρτύρητα, αφού η πρώτη κόντρα με την Ε.Ε. το περασμένο φθι­νόπωρο κόστισε πολύ στη χώρα μας και εξακολουθεί να της κοστίζει, σε μια χρονική συ­γκυρία μάλιστα που εξαρτιόμα­στε απολύτως από τις αποφάσεις των άλλων 16 χωρών – μελών του ευρώ.
Είναι κοινή διαπίστωση πλέον ότι όσο καθυστερούν οι αποφά­σεις για τον τρόπο που θα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος, τόσο το χειρότερο, αφού οι κυβερνήσεις οι οποίες έδωσαν το πράσινο φως στην υπογραφή δανειακής σύμβα­σης με την Ελλάδα αλλάζουν και τη θέση τους παίρνουν οι ευρωσκεπτικιστές, που θεωρούν ότι η χώρα μας δεν πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνει διευκολύνσεις.
Υπενθυμίζεται ότι οι 17 υπουργοί της ευρωζώνης είναι αυτοί που απο­φασίζουν εάν θα εκταμιευθεί η κά­θε δόση του ελληνικού δανείου, από πλευράς Ε.Ε., και όχι η Κομισιόν ή η ΕΚΤ, ο ρόλος των οποίων είναι συμ­βουλευτικός. Όπως διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό, Γερμανία, Ολ­λανδία, Φινλανδία, Αυστρία, Σλοβα­κία είναι χώρες που ήδη έχουν εκ­φράσει τις αμφιβολίες τους για τη βι­ωσιμότητα του μνημονίου, αλλά και για την ικανότητα της κυβέρνησης να εφαρμόσει αυτά που αποφασίζει.
Εν όψει του κρίσιμου Ιουνίου, οπό­τε θα γίνει η ψηφοφορία για την εκταμίευση της επόμενης δανειακής δόσης, οι χώρες αυτές ετοιμάζονται να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να απαιτήσουν «εδώ και τώ­ρα» δραστικές και επίπονες λύσεις.
Το σκεπτικό είναι ότι δόθηκε αρ­κετός χρόνος χάριτος στην ελληνική κυβέρνηση για να δείξει ότι μπορεί να περάσει τις μεταρρυθμίσεις, αλλά απέτυχε, με αποτέλεσμα ο δημοσιο­νομικός εκτροχιασμός της ελληνικής οικονομίας να μετατραπεί σε μόνιμη απειλή για την ανάκαμψη της οικονο­μίας της ευρωζώνης. Με αυτή τη λο­γική, λοιπόν, άρχισε να σχηματίζεται ένα μπλοκ χωρών που ζητούν την πιο ενεργή εμπλοκή της ευρωζώνης στις ανά μήνα εξελίξεις που αφορούν την Ελλάδα, ρόλο που μέχρι τώρα κατεί­χε η τρόικα.
Τι θέλουν οι Γερμανοί
Η δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ότι έχει «παραγγείλει» αναλυτική έκθε­ση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, δεν ήταν ούτε τυχαία ούτε εκ παραδρομής. Ήταν μια μορφή πίεσης προς την ελληνική πλευρά να προχω­ρήσει στο ανατεθειμένο έργο και να σταματήσει να εξαγοράζει πολιτική κά­λυψη με διάφορα προσχήματα.
Ήταν επίσης μια έμμεση αμφισβή­τηση του ρόλου της Κομισιόν και της ΕΚΤ, οι οποίες, μέχρι τώρα τουλάχι­στον, επέμεναν στην παράταση των προθεσμιών για συμμόρφωση της Ελ­λάδας και στην υποβολή θετικών εκ­θέσεων για την εκταμίευση των δό­σεων, παρά τον εμφανέστατο εκτρο­χιασμό που έδειχναν τα δημοσιονομικά στοιχεία.
Όπως έχουμε γράψει στο παρελθόν, στη συνε­δρίαση του Γιούρογκρουπ του Μαρτίου αποφεύχθηκε η εμπλοκή την τελευταία στιγμή. Οι σκληροπυρηνικές χώρες αρνούνταν να υπογράψουν την εκτα­μίευση της τέταρτης δό­σης μετά και την ενημέρωση ότι το ελληνικό έλ­λειμμα του 2010 αναμένεται να αναπροσαρμοστεί σε διψήφιο αριθμό.
Τότε η κρίση αποφεύχθηκε κυρίως διότι η αναταραχή στην αγορά ομο­λόγων βρισκόταν στα φόρτε της και όχι επειδή οι χώρες αυτές «πείστη­καν» από τις εξηγήσεις του Γιώργου Παπακωνσταντίνου.
Πληροφορίες του «Π» αναφέ­ρουν ότι οι Γερμανοί ετοιμάζονται να εντείνουν τις πιέσεις προς την ελλη­νική κυβέρνηση για αναδιάρθρωση του χρέους στα πρότυπα του μηχα­νισμού ESM, που θα μπει με εφαρ­μογή το 2013. Ο μηχανισμός προϋ­ποθέτει κούρεμα ομολόγων ύστερα από συμφωνία της Ελλάδας με τους ιδιώτες πιστωτές της και βεβαίως στα πρότυπα του ΔΝΤ. Σε αυτό το πλαί­σιο εντάσσονται και οι διερευνητικές επαφές που έχουν αρχίσει με άκρα μυστικότητα κυβερνητικά στελέχη με γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, που είναι κάτοχοι ελληνικών ομολό­γων, αν και ο μεγαλύτερος όγκος έχει ήδη… ξεφορτωθεί.
Η καγκελαρία σε καμία περίπτω­ση δεν πρόκειται να θέσει σε κίνδυνο δικές της τράπεζες και αναλυτές εκτιμούν ότι η αναδιάρθρωση θα προχωρήσει μόλις το ξεφόρτωμα θα ολοκληρω­θεί. Η ερώτηση που γεννά­ται είναι ποιος αγοράζει αυτά τα ομόλογα και γιατί.
Προφανώς οι κινήσεις της κυβέρ­νησης καλύπτουν και την εναλλακτι­κή λύση να αναγκαστεί να προ­χωρήσει σε αναδιάρθρωση στα πρότυπα που ζητά η Γερμανία και όχι στην επιμήκυνση με τον τρόπο που θα ήθελε η ίδια.
Διπλό παιχνίδι του ΔΝΤ
Την ίδια στιγμή το ΔΝΤ παίζει το δικό του παιχνίδι. Την ώρα που συμβου­λεύει τον Παπακωνσταντίνου να πιέσει την ευρωζώνη να του παραχω­ρήσει την επιμήκυνση ως μια ήπια μορφή αναδι­άρθρωσης, συμβουλεύει και τους Γερμανούς να σπρώξουν την Ελλάδα σε μια σκληρή αναδιάρθρωση όπως προνοεί ο μηχανισμός ESM, με τη λογική ότι δεν πρέπει να πληρώνει πάντα τη νύφη ο Γερμανός φορολο­γούμενος!
Το ερώτημα είναι τίνος τα συμφέ­ροντα εξυπηρετούνται από μια τέτοια πολιτική κόντρα, η οποία βεβαίως μπορεί να προκαλέσει βαθύτερους τριγμούς στην προσπάθεια νομισμα­τικής σύγκλισης στη ζώνη του ευρώ.
Εμείς απλώς να υπενθυμίσουμε τη σύμπλευση των μεγάλων επενδυ­τικών κεφαλαίων αγγλοσαξονικής επιρροής, των γεωπολιτικών σκοπι­μοτήτων των ΗΠΑ και βεβαίως την επιδίωξη του ΔΝΤ να παίζει ενεργό ρόλο στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην ευρωζώνη, υποσκά­πτοντας εμμέσως και τις αρμοδιότη­τες της ΕΚΤ.
Τα διάφορα σενάρια για το πώς θα γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που βλέπουν το φως της δη­μοσιότητας επί καθημερινής βάσε­ως πλέον, αν και αντικρουόμενα, δεν μπορούν να διαψευστούν. Και αυτό διότι η κάθε πλευρά έχει το δικό της σχέδιο και αναλόγως κάνει διαρρο­ές. Όμως στα κυβερνητικά κλιμάκια υπάρχει σύγχυση και κανείς δεν είναι σε θέση να πει με βεβαιότητα ποιο θα επικρατήσει.
Το σίγουρο είναι πάντως ότι η λύση θα έρθει έτοιμη, είτε από τους μεν εί­τε από τους δε, αφού δεν υπάρχουν έμπειρα πολιτικά στελέχη να ασχολη­θούν σοβαρά με το πώς θα προχωρή­σει η κυβερνητική γραμμή.
Τα επιχειρήματα του Βερολίνου
Το Βερολίνο, με την ανάλυση της βιωσιμό­τητας του ελληνικού χρέους, έχει αρχίσει να ξεκαθαρίζει και επισήμως ότι δεν προτίθεται να δεχθεί οτιδήποτε άλλο πέρα από τη δική του πρόταση για αναδιάρθρωση και μαζεύει τα απαραίτητα δικαιολογητικά που θα εξη­γούν και θα τεκμηριώνουν τη θέση του:
1. Η πορεία του δημόσιου χρέους είναι σα­φώς χειρότερη από τις εκτιμήσεις που έγιναν όταν υπογράφηκε το μνημόνιο, τον Μάιο του 2010.
2. Το ανεπίσημο έλλειμμα κινείται κοντά στο 13% του ΑΕΠ, με το ύψος των οφειλών του Δημοσίου να μην έχει ακόμα αποσαφηνι­στεί.
3. Οι δημοσιονομικές εκτιμήσεις δεν δείχνουν βελτίωση ούτε για το 2011, παρά τις διαβε­βαιώσεις της κυβέρνησης. Σοβαρός παράγο­ντας εκτροχιασμού δεν είναι μόνο η ύφεση, αλλά και η ουσιαστική έλλειψη άσκησης σο­βαρής οικονομικής πολιτικής.
4. Παρά τις πιέσεις, θεωρούν ότι η συναίνεση ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. θα είναι δύσκολη, καθώς υπάρχουν ανταρσίες εντός και των δύο κομ­μάτων, παρά τη βούληση Παπανδρέου – Σαμα­ρά να έχουν κοινή θέση.
5. Οι αποκρατικοποιήσεις δύσκολα θα αποφέ­ρουν 50 δισ. ευρώ στα ταμεία του κράτους, καθώς, παρά τις αλλεπάλληλες κρούσεις, δεν φαίνεται να υπάρχουν επενδυτές διατεθειμέ­νοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Ενδιαφέρον υπάρχει μόνο για 2-3 κρατικές επιχειρήσεις και κυρίως για την εξαγορά γης.
6. Εξακολουθεί να μην υπάρχει πλάνο διαχεί­ρισης του δημόσιου χρέους, το οποίο η κυβέρ­νηση έπρεπε να είχε υποβάλει… πέρυσι!
7. Η ύφεση θα εξακολουθήσει να τρέχει και φέτος και, σε συνδυασμό με τα οριζόντια φοροεισπρακτικά μέτρα που επιμένει να ανακοι­νώνει η κυβέρνηση, εξαφανίζουν τις παραγω­γικές τάξεις της χώρας, στις πλάτες των οποί­ων επιχειρείται το πάτημα για την ανάκαμψη!
Στην οπισθοδρόμηση συντείνει και η παντε­λής έλλειψη αναπτυξιακού άξονα.
Μας έστειλαν πίσω τα μέτρα
Μέσα τον κυκεώνα των δημοσιεύσεων για το χρέος, περνά σε δεύτερη μοίρα η ανησυχία της τρόικας για την προχειρότητα του δημοσιονομικού πλάνου που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός για το 2012-2015. Οι προτάσεις των εμπειρογνωμόνων της τρόικας πέρασαν χωρίς να αλλάξει ούτε γράμμα, δεν εξειδικεύτη­καν και δεν μελετήθηκαν, με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονη δυσφορία στις Βρυξέλλες ότι «το έργο επα­ναλαμβάνεται».
Έτσι νέο κλιμάκιο έρχεται στη χώρα μας αμέσως μετά το Πάσχα, για να ξαναγραφτούν κάποια μέτρα από την αρχή, κάποια να αναθεωρηθούν και κάποια να αυξηθούν.
Επισήμως οι Βρυξέλλες χαρακτήρισαν τα μέτρα «φιλόδοξα», δείχνοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι υπάρ­χει απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης. Το οικονομικό επιτελείο περιμένει τους εμπειρογνώμονες ώστε να το βοηθήσουν να καταρτίσει και τα μέτρα του 2011, για τα οποία δεν έχει γίνει καμία προεργα­σία.
Όπως έχουμε γράψει στο παρελθόν, οι τροϊκανοί αρχίζουν να δείχνουν δυσανεξία στη λογική να γρά­φουν και να υπογράφουν αυτοί τα μέτρα και συνεπώς να χρεωθούν τις αποτυχίες. Δύο εξ αυτών μάλιστα ονειρεύονται ανώτατη καριέρα και δεν έχουν καμία διάθεση να συνδέσουν το όνομά τους με την Ελλάδα. Τα υψηλόβαθμα στελέχη της τρόικας ετοιμάζονται να έλθουν στη χώρα μας στις αρχές Μαΐου, σε μια ύστατη προσπάθεια να εκβιάσουν πολιτική συναίνεση ώστε να περάσει το δύσκολο πακέτο μέτρων του 2011 από τη Βουλή. Το οποίο βεβαίως θα περιέχει οριζόντιες περικοπές και δραστικές αλλαγές στο Δη­μόσιο.
Η παραμονή τους στην Αθήνα αναμένεται να συνδυαστεί με πιέσεις προς τους πρωτοκλασάτους υπουρ­γούς ώστε να μην υπάρξουν αντιδράσεις στις περικοπές που έρχονται. Ανεπισήμως, όμως, τα ίδια στε­λέχη έχουν αρχίσει να διαρρέουν την αμφιβολία τους για τις πρωθυπουργικές προθέσεις, καθώς πριν από κάθε άφιξή τους, όπως λένε, περνούν βροχή τα νομοσχέδια, τα οποία όμως δεν εφαρμόζονται ποτέ. Έχουν βγάλει και σχετικό… ανέκδοτο, όπως μαθαίνουμε.
Καλά ξεμπερδέματα…»
(Από το «Ποντίκι«)