Ήταν 28 Απριλίου του 1986, λίγο πριν τις οκτώ το βράδυ, όταν η κρατική τηλεόραση της Ανατολικής Γερμανίας αναφέρθηκε έστω και επιγραμματικά στο πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ:
«Όπως αναφέρει το πρακτορείο ΤΑΣΣ, στο πυρηνικό εργοστάσιο Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας σημειώθηκε ατύχημα. Παρουσιάστηκε βλάβη σε έναν από τους αντιδραστήρες. Λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα και παρέχεται βοήθεια στους ενδιαφερόμενους».
Διαβάζαμε…ρωσικά
Η είδηση του ΤΑΣΣ ήταν η επίσημη επιβεβαίωση φημών που ανακυκλώνονταν ήδη σε δυτικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία παρακολουθούσαν φυσικά και οι πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας. Ο φυσικός Σεμπάστιαν Πφλουγκμπάιλ θυμάται ότι ακόμα και από τις σοβιετικές εφημερίδες της εποχής μάθαινε για το Τσερνόμπιλ πολύ περισσότερα από όσα ήταν διατεθειμένα να αποκαλύψουν τα κρατικά μέσω ενημέρωσης της Ανατολικής Γερμανίας:
«Έβλεπες μερικές γραμμές στις εφημερίδες ή δυο τρία στοιχεία στα υπόλοιπα μέσα και ακολουθούσαν οι συνηθισμένες καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις από υποτιθέμενους ειδικούς. Το τι συνέβαινε πραγματικά το μαθαίναμε από τη σοβιετική εφημερίδα Πράβντα. Για πρώτη φορά είχε ενδιαφέρον να διαβάζουμε την Πράβντα…»
Συνειδητή υποβάθμιση
"Ακολουθούσαν οι συνηθισμένες καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις από υποτιθέμενους ειδικούς..."Οι επιστήμονες της Ανατολικής Γερμανίας ξεπερνούσαν ακόμα και τους Σοβιετικούς συναδέλφους τους στην προσπάθεια να υποβαθμίσουν μία καταστροφή που, όπως αποδείχθηκε αργότερα, οφειλόταν σε συνδυασμό ανθρώπινης αμέλειας και ελλείψεων στα συστήματα ασφαλείας. Μόλις τέσσερις μέρες μετά την πρωτοφανή διαρροή ραδιενέργειας ο επιφανής πυρηνικός φυσικός Καρλ Λάνιους δήλωνε στο κρατικό ραδιόφωνο:
«Γνωρίζουμε τις προδιαγραφές ασφαλείας στις σοβιετικές εγκαταστάσεις από προσωπική πείρα και όλες οι ενδείξεις μας λένε ότι τα όσα ακούγονται περί αδυναμίας στα συστήματα ασφαλείας ή περί ανθρωπίνου λάθους δεν είναι παρά αισχρή προπαγάνδα».
Την ίδια στιγμή κρατικές υπηρεσίες διενεργούν μετρήσεις, αλλά τα αποτελέσματά τους παραμένουν μυστικά. Ακόμα και ο φυσικός Σεμπάστιαν Πφλουγκμπάιλ δεν είχε πρόσβαση στα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών και δεν θα μπορούσε να έχει αφού βρισκόταν υπό παρακολούθηση και ο ίδιος από τις μυστικές υπηρεσίες του καθεστώτος:
«Μετρούσαν σαν τρελοί, μετρούσαν ακόμα πιο συχνά από τους Δυτικογερμανούς, αλλά δεν μας έλεγαν τίποτα. Στην περιοχή του Κότμπους, από όπου ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού προμηθευόταν γάλα, το όριο για το ραδιενεργό ιώδιο είχε ξεπεράσει χίλιες φορές τα επιτρεπτά όρια, αλλά μας το έκρυβαν. Κάθε ενημέρωση τελείωνε με την ίδια λακωνική ανακοίνωση: δεν χρειάζονται επιπλέον μέτρα».
Εμπάργκο στις εισαγωγές τροφίμων
Κρατικές υπηρεσίες διενεργούν μετρήσεις, αλλά τα αποτελέσματά τους παραμένουν μυστικάΞαφνικά οι Ανατολικογερμανοί άρχισαν να απορούν για τη μεγάλη προσφορά σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά που τους περίμενε στα κρατικά καταστήματα. Μάθαιναν βέβαια από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης ότι είχε επιβληθεί εμπάργκο στις εισαγωγές τροφίμων από την Ανατολική Γερμανία. Κάποιοι υποψιάστηκαν τα χειρότερα και σταμάτησαν να δίνουν στα παιδιά τους φρέσκο γάλα. Δυστυχώς φρέσκα λαχανικά και άλλα προϊόντα που δεν μπορούσαν να διατεθούν αλλού, βρέθηκαν ξαφνικά στις σχολικές καντίνες, θυμάται ο Σεμπάστιαν Πφλουγκμπαϊλ: «Ήταν μία τραγική ιστορία, που μας εξόργισε. Δεν μπορούμε να την ξεχάσουμε μέχρι σήμερα…»
Με τις έρευνές του ο Πφλουγκμπάιλ συνέβαλε στο κλείσιμο του πυρηνικού εργοστασίου στο Γκράιφσβαλντ της Ανατολικής Γερμανίας. Υποστηρίζει όμως ότι η καταστροφή του Τσερνόμπιλ εξακολουθεί να έχει επιπτώσεις για την υγεία του πληθυσμού στα ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας. Το τοπικό περιοδικό «Σούπεριλου» φαίνεται να τον επιβεβαιώνει με το ρεπορτάζ που δημοσίευσε πριν από περίπου ένα μήνα: Το 1986, αναφέρει το περιοδικό, οκτώ εργαζόμενοι σε κρατική αυτοκινητοβιομηχανία πήραν εντολή να καθαρίσουν (χωρίς προστατευτική στολή ή άλλα μέτρα ασφαλείας) φορτηγά αυτοκίνητα, στα οποία είχε επικαθίσει ραδιενέργεια. Οι επτά από τους οκτώ έχουν ήδη πεθάνει από καρκίνο, πριν καν συμπληρώσουν τα εξήντα τους χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου