Το τηλεσκόπιο Χαμπλ «είδε» τον μακρινότερο γαλαξία που έχει ποτέ εντοπιστεί

Σε απόσταση 13,2 δισ. ετών φωτός.

Το αμερικανικό διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble (Χαμπλ) εντόπισε ένα γαλαξία, που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι ο πιο μακρινός και συνεπώς ο πιο μικρός σε ηλικία που έχει ποτέ παρατηρηθεί. Εκτιμάται ότι η απόσταση του γαλαξία φτάνει τα 13,2 δισεκατομμύρια έτη φωτός, δηλαδή χρονολογείται από μία εποχή μόλις 480 εκατ. ετών μετά τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), όταν ακόμα το σύμπαν ήταν πολύ «νεανικό» και είχε μόλις το 4% της σημερινής ηλικίας του.

Ο νέος κάτοχος του ρεκόρ είναι πιο μακρινός κατά περίπου 100 εκατ. έτη φωτός σε σχέση με τον γαλαξία που κρατούσε τα σκήπτρα ως τώρα.

Οι ερευνητές, υπό τον καθηγητή αστρονομίας και αστροφυσικής του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Σάντα Κρουζ Γκαρθ Ίλινγκγουορθ και τον αστρονόμο Ρίτσαρντ Μπούβενς του ολλανδικού πανεπιστημίου του Λάιντεν, παρουσίασαν την ανακάλυψή τους και τη σχετική υπέρυθρη φωτογραφία στο περιοδικό «Nature», σύμφωνα με το BBC, το Γαλλικό Πρακτορείο και το «Science».

H ανακάλυψη -με βάση την κλασική μέθοδο μέτρησης του μετατόπισης του μήκους κύματος του φωτός του γαλαξία προς το ερυθρό τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος- έγινε με την πρόσφατα εγκατασταθείσα κάμερα ευρέος πεδίου 3 του «Χαμπλ», η οποία εστιάστηκε στον συγκεκριμένο γαλαξία επί 87 ώρες. Όπως δήλωσαν οι αστρονόμοι, χάρη στα νέα όργανα του τηλεσκοπίου, μπορούν να «βλέπουν» μια περίοδο του πρώιμου σύμπαντος, όταν ο σχηματισμός και η επέκταση των γαλαξιών γινόταν με γρήγορο ρυθμό, σε σχετικά σύντομο κοσμικό χρόνο.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι υπήρχε μόνο ένας γαλαξίας περίπου 500 εκατ. χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπανγκ», αλλά μετά από 150 εκατ. χρόνια οι γαλαξίες ήσαν πλέον τουλάχιστον δέκα, ενώ ο αριθμός τους διπλασιάστηκε μετά από άλλα 100 εκατ. χρόνια. Όταν το σύμπαν είχε ηλικία πια 650 εκατ. ετών, έχουν εντοπιστεί περίπου 60 γαλαξίες. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτή η γρήγορη (για τα κοσμικά δεδομένα) ανάπτυξη των γαλαξιών βοηθήθηκε με τη συγχώνευσή τους υπό τη βαρυτική επίδραση της «σκοτεινής ύλης».

«Είναι πολύ συναρπαστικό να βλέπει κανείς αυτή την πολύπλοκη φυσική διαδικασία να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια του, κάπου όπου κανένας άνθρωπος δεν είχε δει μέχρι τώρα», δήλωσε ο Μπούβενς, ο οποίος σύγκρινε τον πιο μακρινό και παλιό γαλαξία με ένα νήπιο, που είναι πολύ μικρότερο (περίπου 100 φορές) από τον δικό μας γαλαξία, αλλά μεγαλώνει πολύ πιο γρήγορα. Αν και όπως είπε, η ανακάλυψη πρέπει να επιβεβαιωθεί, ενώ άλλοι αστρονόμοι εξέφρασαν επιφυλάξεις κατά πόσο ο νέος γαλαξίας είναι όντως τόσο μακρινός, ο Μπούβενς και οι συνεργάτες του δήλωσαν «αρκετά σίγουροι» ότι κατάφεραν να εντοπίσουν τον αρχαιότερο και πιο μακρινό γαλαξία μέχρι σήμερα, στον οποίο έδωσαν το κωδικό όνομα UDFj-39546824.

Οι νέες παρατηρήσεις στα βάθη και στην απαρχή του σύμπαντος θα βοηθήσουν τους αστρονόμους να ελέγξουν τις θεωρίες τους σχετικά με τη διαχρονική ανάπτυξη των άστρων και των γαλαξιών και γενικότερα την εξέλιξη του σύμπαντος. Το υπό κατασκευή άκρως εξελιγμένο διαστημικό τηλεσκόπιο «James Webb» της NASA, που αναμένεται να εκτοξευτεί το 2014, θα μπορέσει να «δει» άλλα 200 εκατ. χρόνια πιο πίσω στον κοσμικό χωρόχρονο, μόλις άρχιζε ο σχηματισμός των πρώτων γαλαξιών, κάτι που εκτιμάται ότι έγινε 200 έως 300 εκατ. μετά την «Μεγάλη Έκρηξη».

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ