Επιλογή φύλου με... παραγγελία σε «ειδικούς»

Τι λέει ο νόμος – Κρούσμα στην Ελλάδα Της Λινας Γιανναρου Το ζευγάρι (ζουν στην επαρχία) πριν από λίγες εβδομάδες έκλεινε 5 χρόνια ευτυχισμένου έγγαμου βίου, ο οποίος είχε ευλογηθεί και από ένα γλυκύτατο κοριτσάκι δύο ετών. Τους τελευταίους μήνες σκέφτονταν ότι ήρθε η ώρα να του χαρίσουν ένα αδερφάκι. «Δεν θα ’ταν ωραία αυτό να ήταν αγόρι;» έλεγαν στις μεταξύ τους συζητήσεις. «Ενα κι ένα, τι καλύτερο; Μπορούμε άραγε να το προγραμματίσουμε;». Η ιδέα τούς καρφώθηκε στο μυαλό. Γνωστός τους γιατρός ωστόσο τούς το απέκλεισε. Στην Ελλάδα η επιλογή φύλου απαγορεύεται διά νόμου, εκτός κι αν συντρέχουν σοβαροί ιατρικοί λόγοι. Ομως... Οπως με τα πάντα στην Ελλάδα, έτσι και στην περίπτωση των «γκρίζων ζωνών» στον χώρο της αναπαραγωγής, κάποιος ξέρει κάποιον άλλον που ξέρει τον σωστό άνθρωπο. Το ζευγάρι βρέθηκε έτσι στα γραφεία ιδιωτικής μονάδας εξωσωματικής γονιμοποίησης, συζητώντας με αμφιλεγόμενο ομογενή «ειδικό» στην ανθρώπινη αναπαραγωγή, ο οποίος βρισκόταν για λίγες ημέρες στη χώρα μας. «Φυσικά και γίνεται» τους είπε, ξεκινώντας να τους αναλύει τις μεθόδους της προεμφυτευτικής γενετικής διάγνωσης (PGD) και της επιλογής σπέρματος που εφαρμόζει. Ποσοστά επιτυχίαςΣτην πρώτη περίπτωση, λαμβάνονται τα ωάρια μιας γυναίκας, γονιμοποιούνται με το σπέρμα του άντρα και στη συνέχεια τα έμβρυα ελέγχονται για το φύλο. Οταν εντοπιστούν τα έμβρυα με το «επιθυμητό» φύλο, εμφυτεύονται στη μήτρα της γυναίκας. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα για την επιλογή φύλου που ο εν λόγω «ειδικός» διατηρεί στο Ιντερνετ, η συγκεκριμένη μέθοδος έχει ποσοστά επιτυχίας κοντά στο 99,9%. Υπάρχει ωστόσο η δυνατότητα επέμβασης ένα στάδιο νωρίτερα, με διαχωρισμό των σπερματοζωαρίων του άνδρα σε αυτά που φέρουν Χ χρωμόσωμα και αυτά με Υ χρωμόσωμα. Τα ποσοστά επιτυχίας -ισχυρίζεται- για όσους θέλουν αγόρι είναι 80% και 72% για όσους θέλουν κορίτσι. Το ζευγάρι τελικά δεν προχώρησε στην επιλογή του φύλου. Οπως λένε, «όσο ακούγαμε τις λεπτομέρειες τόσο περισσότερο “επεμβατικό” μας φαινόταν -δεν το αποφασίσαμε». Μολονότι η συγκεκριμένη πρακτική είναι νόμιμη στις ΗΠΑ, στην Ελλάδα (και στις περισσότερες χώρες της Ε. Ε.) ο νόμος (3305/2005) σχετικά με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή απαγορεύει ρητά την επιλογή φύλου, «εκτός εάν πρόκειται να αποφευχθεί σοβαρή κληρονομική νόσος που συνδέεται με το φύλο». Οπως λένε στην «Κ» ειδικοί της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, στη χώρα μας εφαρμόζεται η μέθοδος PGD μόνο σε περιπτώσεις υποψίας γενετικών ή χρωμοσωμικών ανωμαλιών, νόσων που συνδέονται με το φύλο όπως η αιμορροφιλία ή η μυϊκή δυστροφία. Σε αυτές τις περιπτώσεις εμφυτεύονται στη μήτρα τα έμβρυα με το «ασφαλέστερο» φύλο. Το φύλο, τονίζουν, εκτός από τις περιπτώσεις των φυλοσύνδετων νοσημάτων, δεν μπορεί να θεωρηθεί αιτία νόσησης, ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στις δικαιοδοσίες και στα καθήκοντα του θεράποντος ιατρού. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι ίδιοι, κάποια ζευγάρια εκφράζουν την επιθυμία να «διαλέξουν» το φύλο του μωρού τους, χωρίς να συντρέχουν οι παραπάνω λόγοι. Πάντως, καμία γνωστή μονάδα δεν ρισκάρει να μπει σε αυτό το παιχνίδι. «Πρέπει να ξέρουν και οι γονείς ότι για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση, να ταλαιπωρηθούν χωρίς λόγο, να πάρουν φάρμακα. Και όλα αυτά γιατί;» λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» διευθυντής κέντρου εξωσωματικής. Οπως φαίνεται όμως, κυκλώματα επιτρέπουν σε ξένους γενετιστές να δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, εφαρμόζοντας μεθόδους επιλογής φύλου. Ουδείς επίσης απαγορεύει στα ζευγάρια που το επιθυμούν να προμηθευτούν τα ειδικά «κιτ κατ’ οίκον επιλογής φύλου», τα οποία εμπορεύεται ο συγκεκριμένος γιατρός, μέσω ειδικού σάιτ. Πρόκειται για ειδικά εργαλεία συλλογής σπέρματος, τα οποία στη συνέχεια αποστέλλονται στις ΗΠΑ για έλεγχο και επιστρέφονται στο ζευγάρι για να προχωρήσει σε σπερματέγχυση... «Και όλα αυτά για κάτω από 1.000 δολάρια» διατείνεται ο «ειδικός». «Τα ζευγάρια μπορούν να επιλέξουν το φύλο παιδιού που επιθυμούν. Λέγεται και “εξισορρόπηση της οικογένειας”» συμπληρώνει ο ίδιος.