Η εβδομάδα που θα κρίνει το μέλλον του ευρώ

Αν θέλουμε να καταλάβουμε την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η Ευρώπη και το ευρώ, θα πρέπει να φέρουμε στο μυαλό μας μία τράπεζα. Στο ΔΣ της, όμως, τα μέλη φαίνεται πως είναι μαλωμένα μεταξύ τους: ο πρόεδρος δε μιλάει με το διευθύνοντα σύμβουλο, ο γενικός διευθυντής υπογράφει δαπάνες και περικοπές κατά το δοκούν, τα...

υποκαταστήματα δανείζουν και δέχονται καταθέσεις σε διαφορετικά επιτόκια και οι δελφίνοι καρφώνουν τους προϊσταμένους τους συχνά πυκνά στο βασικό μέτοχο. Οι πελάτες πάλι, τα ξέρουν όλα αυτά: όσοι έχουν στεγαστικά δεν κοιμούνται τα βράδια και όσοι έχουν λεφτά στην άκρη, μάλλον σκοπεύουν να τα πάνε σε καμιά άλλη τράπεζα, και εν τέλει αυτό κάνουν.

Σιγά σιγά οι καταθέσεις φεύγουν, νέα δάνεια δεν εγκρίνονται και ο βασικός μέτοχος απειλεί πως ή θα διώξει κανέναν ή θα σηκωθεί και θα φύγει. Στην πραγματικότητα, ούτε ο μέτοχος θέλει να φύγει, γιατί δε θα μπορεί να χρηματοδοτήσει αλλιώς τον πολυτελή τρόπο ζωής του, ούτε ο πρόεδρος θέλει να χάσει το τίτλο του τραπεζίτη, ούτε και κανείς από τους υπαλλήλους παρά τη δυσπραγία θα ήταν ευτυχείς να χάσει το μισθό του.

Τα πράγματα γίνονται, βέβαια, όλο και χειρότερα καθώς στον απέναντι δρόμο υπάρχει μια άλλη τράπεζα, που μπορεί να χρωστάει πολλά και να έχει καναδυό υποκαταστήματα σε υποβαθμισμένες συνοικίες, όμως οι πάντες στην πόλη ξέρουν ότι ποτέ δε θα κλείσει. Η δεύτερη τράπεζα έχει το δικό της νόμισμα το οποίο τυπώνει με τους δικούς της κανόνες και τις αποφάσεις όσο και αν αργούν τις παίρνουν στο διοικητικό συμβούλιο.

Κάπως έτσι βλέπουν οι επενδυτές το ευρώ και το δολάριο. Το χειρότερο είναι πως αυτό το σχήμα δεν το περιγράφει κάποιος τρίτος αλλά οι ίδιοι Ευρωπαίοι που συνειδητοποιούν ότι δεν πάει άλλο. Ζητούν μάλιστα από το βασικό μέτοχο να κάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και από τον πρόεδρο να κόψει χρήμα, όμως, ο πρώτος δηλώνει αλλεργικός στην αυξημένη ρευστότητα και ο δεύτερος συμπληρώνει “δεν έχω τέτοια εντολή”. Αντιπροτείνουν, μάλιστα, και οι δύο “ας κλείσουμε κανένα υποκατάστημα και βλέπουμε”.

Έτσι και στην Ευρώπη, οι Γερμανοί μέχρι στιγμής, εδώ και δύο χρόνια, αυτό που ζητάνε είναι η ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο συντονισμός και ο έλεγχος των προϋπολογισμών και ένα αυστηρό σύστημα κυρώσεων για τους παραβάτες. Κανείς δεν αμφιβάλλει πως η τράπεζα σίγουρα θα εξυγιανθεί, όμως, μέχρι τότε μπορεί και να μην έχει πελάτες.

Στις 9 Δεκεμβρίου οι 27 ηγέτες του ευρώ θα πρέπει να βρουν μία λύση τόσο για το βραχυπρόθεσμο όσο και για το μακροπρόθεσμο πρόβλημα της ευρωζώνης. Μέχρι στιγμής, όμως, η Γερμανία διά της κ. Μέρκελ απορρίπτει όποια πρόταση έχει ακουστεί για το άμεσο πρόβλημα του ευρώ: όχι στα ευρωομόλογα, όχι στο τύπωμα χρήματος, όχι στην αλλαγή του mandate της ΕΚΤ. Γι’ αυτό και οι αγορές ανησυχούν. Το μέλλον του EFCF είναι αβέβαιο, καθώς οι επενδυτές διστάζουν και το 1 τρισ. ευρώ δύσκολα θα μαζευτεί.

Το μεγάλο ερώτημα, όμως, παραμένει: πώς θα διασωθεί η Ιταλία και η Ισπανία αν προκύψει ανάγκη; Απάντηση σε αυτό δεν έχει ακόμη ακουστεί. Την περασμένη Τρίτη οι υπουργοί οικονομικών κάτι ψέλλισαν για τον ενισχυμένο ρόλο του ΔΝΤ, χθες ο Ντράγκι άφησε να εννοηθεί “ας συμφωνήσουμε στην ενισχυμένη σταθερότητα και ... κάτι θα κάνει και η ΕΚΤ”, όμως μέχρι στιγμής φαίνεται πως δικαιώνεται ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι: το ζήτημα της ευρωζώνης όπως και της Ελλάδας θα έπρεπε να επιλυθεί “σιωπηρά, άμεσα και αποφασιστικά”, από το 2008 συμβαίνει το αντίθετο...
real