Προς τερματισμό η αποστολή του ΝΑΤΟ στη Λιβύη

Τρίπολη, Λιβύη 

Μετά το βίαιο τέλος της βίαιης ζωής του Μουαμάρ Καντάφι - υπό συνθήκες που παραμένουν ασαφείς και παραπέμπουν σε συνοπτική εκτέλεση - οι μόνιμοι αντιπρόσωποι του ΝΑΤΟ συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες για να αποφασίσουν πότε και πώς θα δώσουν τέλος στην επτάμηνη στρατιωτική αποστολή στη Λιβύη.


Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο αναμένεται να ανακοινώσει ως το Σάββατο την «απελευθέρωση» της Λιβύης μετά την πτώση της Σύρτης και τον θάνατο του συνταγματάρχη - για τον οποίο ζητά τη διεξαγωγή έρευνας εκπρόσωπος του ΟΗΕ, καθώς και η Ρωσία.

Η σορός του λβυου συνταγματάρχη κείτεται σε ένα στρώμα σε αποθήκη-ψυγείο στην περιοχή της παλιάς αγοράς της Μιζράτα. Το Εθνικό Συμβούλιο ήλπιζε πως θα μπορούσε να γίνει μυστικά η ταφή του Μουαμάρ Καντάφι για να αποτραπεί το ενδεχόμενο να μετατραπεί ο χώρος σε τόπο προσκυνήματος.

Στους κόλπους της ηγεσίας του Συμβουλίου επικρατεί διχογνωμία για την τοποθεσία ταφής. Βάσει του Ισλάμ ο πάλαι ποτέ ισχυρός άνδρας της Λιβύης θα έπρεπε να είχε ταφεί άμεσα, ωστόσο το Συμβούλιο φέρεται να μην καταλήγει σε συμφωνία αν η ταφή πρέπει να γίνει στη Σύρτη, στη Μιζράτα ή αλλού.

Διοικητής των μαχητών της Μιζράτα που μετέφεραν τη σορό βεβαιώνει πάντως ότι ο Μουαμάρ Καντάφι θα ταφεί όπως ορίζει η μουσουλμανική παράδοση. «Το σώμα του θα πλυθεί και θα αντιμετωπιστεί με αξιοπρέπεια» δηλώνει εκτιμώντας ότι η ταφή θα γίνει σε μουσουλμανικό νεκροταφείο το αργότερο σε ένα 24ωρο.

Οι συγκεχυμένες συνθήκες γύρω από τον θάνατο του Καντάφι, οι διαφωνίες για τον τόπο ταφής, ακόμη και οι έριδες που υπήρξαν για το αν η επικείμενη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας πρέπει να γίνει από τη Λιβύη ή τη Βεγγγάζη, δείχνουν να υπονομεύουν την «καθαρή» αρχή που επεδίωκε να κάνει η μεταβατική ηγεσία.

Με ένα τραύμα από σφαίρα στο κεφάλι, η σορός του Καντάφι που αντίκρισε το Reuters στη Μιζράτα φέρει τα σημάδια ενός βίαιου τέλους - το οποίο μεταδίδεται διεθνώς μέσω αιματοβαμμένων βίντεο και εικόνων από κάμερα κινητού τηλεφώνου.

Ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης έδωσε την εκδοχή των «διασταυρούμενων πυρών» για να εξηγήσει τον θάνατο του Καντάφι, αφ' ότου σύρθηκε ζωντανός από τη σήραγγα αποχέτευσης όπου κρυβόταν κάτω από λεωφόρο της Σύρτης - ειρωνία, καθώς εκείνος ήταν που αποκαλούσε τους Λίβυους αντικαθεστωτικούς «ποντικούς».

Ωστόσο, βλέποντας τις εικόνες του Καντάφι να ξυλοκοπείται ενώ ζητά τα νομικά του δικαιώματα υπό τον ήχο όπλων πολλοί υποθέτουν ότι απλώς εκτελέστηκε συνοπτικά. Πάντως το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι δεν θα διεξαχθεί έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου του.

Ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ζήτησε, ωστόσο, να διεξαχθεί πλήρης έρευνα, λέγοντας ότι οι εικόνες που μεταδόθηκαν είναι πολύ «ανησυχητικές» και εγείρεται ανησυχία ότι εκτελέστηκε.

«Αν συνδυάσεις αυτά τα δύο βίντεο, βλέπεις κάποιον που αιχμαλωτίστηκε ζωντανός και και μετά τον βλέπεις νεκρό. Δεν είμαστε σε θέση να πούμε τι συνέβη σε αυτό το σημείο, αλλά πιστεύουν ότι είναι πολύ σημαντικό αυτό να αποσαφηνιστεί, να υπάρξει σοβαρή έρευνα για το συνέβη και τι προκάλεσε τον θάνατο» δήλωσε ο Ρούπερ Κόλβιλ, εκπρόσωπος του αρμόδιου γραφείου του ΟΗΕ.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε την Παρασκευή ότι ο Μουαμάρ Καντάφι έπρεπε να είχε αντιμετώπιση κρατούμενου πολέμου βάσει της Συνθήκης της Γενεύης και ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας για τον θάνατό του.

Ο Λαβρόφ δήλωσε επίσης ότι η αυτοκινητοπομπή του Καντάφι «δεν απειλούσε κανέναν» όταν χτυπήθηκε από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, των οποίων η εντολή ήταν η επιβολή της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων.

«Δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και μιας επίθεσης εναντίον ενός στόχου στο έδαφος - στη συγκεκριμένη περίπτωση μιας αυτοκινητοπομπής, δεδομένου ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για την προστασία αμάχων, καθώς το κομβόι δεν επιτίθετο σε κανέναν και μπορεί κανείς να πει ακόμα και ότι ήταν σε πορεία διαφυγής» ανέφερε.

Συνεδριάζει το ΝΑΤΟ για το τέλος της αποστολής

Οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ συνεδριάζουν από το  απόγευμα της Παρασκευής στην έδρα της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες για να αποφασίσουν πώς και πότε θα λήξει η επτάμηνη στρατιωτική αποστολή. Ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στη Λιβύη έχει δηλώσει ότι θα εισηγηθεί τον τερματισμό της αποστολής.

«Για το ΝΑΤΟ, το σημαντικό στρατιωτικό γεγονός που ελήφθη υπόψη είναι η πτώση της Σύρτης και όχι ο θάνατος του Καντάφι, ο οποίος ποτέ δεν υπήρξε στόχος της αποστολής» δήλωσε πριν από την έναρξη της συνεδρίασης διπλωμάτης του ΝΑΤΟ.

«Οι σημαντικότερες χώρες που συμμετέχουν στην αποστολή του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Βρετανία, θέλουν να μη γίνουν βεβιασμένες κινήσεις και να τερματιστεί η αποστολή την ενδεδειγμένη στιγμή» προσέθεσε.

Ηδη πάντως έχει διαφανεί διαφωνία μεταξύ Γαλλίας και Βρετανίας, με τη μεν να δηλώνει διά του υπουργού Εξωτερικών Αλέν Ζιπέ ότι «η αποστολή έληξε» και το Λονδίνο να επισημαίνει ότι αυτό θα γίνει «μόνον όταν οι πολίτες είναι ασφαλείς».

Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αποφασίσει να διατηρήσει ένα μέρος των ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεών του στα ανοιχτά της Λιβύης για ένα διάστημα 15 ημερών, έτσι ώστε να είναι σε θέση να επέμβει σε περίπτωση που χρειαστεί.

Κατά το ΝΑΤΟ, η απόφαση αυτή θα πρέπει να ληφθεί σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και το Μεταβατικό Εθνικό Συμβούλιο της Λιβύης.

Ανακηρύσσεται το Σάββατο η «απελευθέρωση»

Το Σάββατο αναμένεται να ανακηρυχθεί από τον επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου της Λιβύης Μουσταφά Αμπντέλ Τζαλίλ η απελευθέρωση της χώρας και να δρομολογηθεί σταδιακά η διαδικασία της μετάβασης. Η ανακοίνωση (που ακολουθεί την πτώση της Σύρτης) θα γίνει από τη Βεγγάζη, προπύργιο της εξέγερσης.

Η πόλη από την οποία θα ανακηρυχθεί η απελευθέρωση είχε αποτελέσει πεδίο προστριβής στο Μεταβατικό Συμβούλιο. Η ανακήρυξη θα επισημοποιήσει επίσης, βάσει του σχεδιασμού, τη μετακίνηση της κυβέρνησης από τη Βεγγάζη στην πρωτεύουσα Τρίπολη.

Οι μακρόχρονες περιφερειακές αντιπαλότητες εντάσσονται σε ένα πλέγμα φυλετικών και εθνικών διαιρέσεων που εκμεταλλεύτηκε συχνά ο Μουαμάρ Καντάφι για να ελέγξει τη χώρα των έξι εκατομμυρίων και τον πλούτο της σε πετρέλαιο και σε φυσικό αέριο.

Ενδεικτικά οι μαχητές της Μιζράτα, της τρίτης μεγαλύτερης πόλης της Λιβύης, είναι μεταξύ των ομάδων που πιέζουν περισσότερο για μεγαλύτερο ρόλο στη μεταβατική κυβέρνηση.